Return to Articles

Bondage & Veiligheid

(c) 2006, 2008 Touwtjes.tk

(guilty^, met dank aan pluu en T. voor hun bijdrage)

De meest recente versie van dit artikel is te vinden op: http://www.guiltied.com/cc

Inleiding

Dit artikel geeft mijn kijk op bondage en veiligheid. Bondage is naar mijn mening een inherent gevaarlijke activiteit. Zowel het menselijk lichaam als touw zijn  onvoorspelbaar. De combinatie betekent een inherent en niet vermijden risico. Je kunt je uiterste best doen en zo voorzichtig mogelijk zijn, maar dan nog is er een kans op letsel. Bovendien is elk mens anders, dus wat de ene persoon prima kan, kan bij een ander ontzettend misgaan en letsel tot gevolg hebben. Het is daarom van groot belang dat beide partners zich bewust zijn van deze risico’s en feit dat deze niet tot nul te reduceren zijn.

Mijn visie op bondage en veiligheid is gebaseerd op wat ik zelf heb gelezen over bondage – en die visies lopen soms aardig uiteen – en mijn eigen ervaring. Maar ik leer nog elke dag bij. Het onderstaande is dan ook geenzins compleet, en te denken dat bondage “veilig” is als je al deze adviezen ter harte neemt, is een misverstand. Ik raad iedereen aan zoveel mogelijk bronnen over bondage en veiligheid te lezen (onderaan vermeld ik er een paar). Ook kan het verstandig zijn internationale mailinglijsten als AdultRopeArt te volgen. Daar worden geregeld kleinere en grotere ongelukken en andere (al dan niet nieuwe) inzichten in veiligheid besproken.

In het onderstaande ga ik uit van “gewone” bondage. Voor suspension gelden soms meer en soms andere regels. De belangrijkste daarvan is: doe het niet als je niet heel goed weet waar je mee bezig bent. Dat laatste is misschien sowieso wel het beste advies. Weet waar je mee bezig bent, en ga niet te snel.

Tot slot: Ik ben geen arts. Je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen handelen. Gebruik je gezond verstand en raadpleeg indien nodig een arts.

Vooraf

Voor je met knopen gaat beginnen is het goed om even stil te staan bij de fysieke en mentale toestand van je partner (en jezelf). Simpelweg vragen of iemand gezond is of medische klachten heeft werkt meestal niet zo goed. Beter is het om direct naar relevante medische condities te vragen zoals rugklachten, nekklachten, schouderklachten, hartproblemen, problemen met de bloedsomloop, ademhalingsproblemen, flauwvallen, epilepsie, diabetes, borstimplantaten[1], enz. Let wel, deze lijst is beslist niet uitputtend. Als je met hennep gaat knopen, is het vertandig ook naar hennep-allergie te informeren. Vraag ook altijd of je partner zelf nog andere dingen weet die wellicht relevant zijn. Heeft je partner medische klachten, denk dan goed na over de mogelijke consequenties in relatie tot bondage, en vraag eventueel advies aan een arts.

Speel verder alleen als je scherp en alert bent. Alcohol en drugs, vermoeidheid en slaapgebrek zorgen er doorgaans voor dat je dat niet bent.

Laat je alleen inknopen door een partner die je vertrouwt, en spreek bij voorkeur een stopwoord af. Vaar echter niet blind op het stopwoord. Veel onderdanigen vinden het moeilijk om hem te gebruiken, en een spel afbreken met een stopwoord is per definitie niet leuk. Bovendien geeft een stopwoord weinig informatie over wat er precies mis is. Een stopwoord is een noodrem, geen communicatiemiddel; Als een bepaald touw niet lekker zit kun je beter dát zeggen, dan “oranje”.

Je spieren een beetje opwarmen voor een spel is doorgaans een goed idee, bijvoorbeeld met “Makko Ho” oefeningen.

Materiaal

Touw: Zorg ervoor dat je touw hebt dat geschikt is voor het soort bondage dat je wil gaan doen. Controleer je touw, zeker als je touw van natuurlijke materialen gebruikt. Zie mijn artikel over touw voor meer informatie over touwsoorten. Let tijdens de sessie, maar zeker met uitknopen, op dat je het touw niet te snel langs de huid haalt. Ruwere touwsoorten en kunststof touw kan brandwonden veroorzaken. Hou als je twijfelt een hand tussen het touw en de huid in, dan voel je zelf of je te snel gaat.

Zeilmakersmes

Rescue Hook

Een mes of schaar: Zorg dat je altijd een goed mes of een hele goede schaar bij de hand hebt. De kans is groot dat je je mes of schaar nooit nodig zult hebben – losknopen is bijna altijd veiliger, maar de kans is altijd aanwezig dat een touw wel in één keer losmoet. Veel sites raden hiervoor een verbandschaar aan omdat deze zo’n mooie platte punt heeft. Dat is een slecht advies, veel verbandscharen komen namelijk helemaal niet goed door touw heen. Een zeilmakersmes (afbeelding links) of een parachutistenmes is handiger. Zorg er in ieder geval voor dat je zeker weet dat je met je mes (of schaar) door je touw heenkomt. Misschien is het verstandig om bij het op maat maken van je stukken touw, je veiligheidsmes (of schaar) te gebruiken, dan weet je in ieder geval dat het scherp genoeg is (nog beter is het om dat ook een keer te testen als je touw onder spanning staat). Als je je partner moet lossnijden, zorg dan wel dat je hem of haar ondersteunt waar nodig.

Een ander veilig alternatief is een “rescue hook” (afbeelding rechts). Deze worden in de bergsport gebruikt om in geval van nood touwen door te snijden.  Ze zijn vlijmscherp maar hebben geen punt en maar een klein, gebogen snijvlak waar je niet snel iemand mee verwondt. Bijkomend voordeel is dat ze met geen mogelijkheid als wapen aan te merken zijn, en dus handig om mee te nemen naar SM lokaties waar geen messen zijn toegestaan.

Paniekhaak

Paniekhaken: Als je van plan bent om je partner aan een object vast te binden, of met de handen boven het hoofd, kan het handig zijn om paniekhaken (afbeelding links) te gebruiken. Paniekhaken zijn makkelijk te openen onder spanning, dus ook als je partner flauwvalt en met het volle gewicht aan het touw hangt, kun je hem of haar dan zonder te snijden snel losmaken. Links staat een paniekhaak afgebeeld. Bij dit type klapt de pen open als je de schuif omhoog beweegt. Denk er ook bij paniekhaken aan dat het nodig kan zijn je partner te ondersteunen als je de haak opent!

Water en voedsel: Wat water bij de hand houden kan nooit kwaad. Spelen met dorst is niet leuk, en als je partner eenmaal vast zit, kun je eigenlijk niet meer de kamer uit. Ook wat voedsel kan handig zijn. Een licht hapje, bijvoorbeeld. Voor noodgevallen is het handig om wat glucosetabletten (druivesuiker) bij de hand te hebben. Als je met kaarsen wil gaan spelen is wat bluswater bij de hand houden trouwens ook een goed idee.

Bloedsomloop en zenuwen

Tijdens het spel moet je voortdurend opletten dat er geen letsel ontstaat. Daarvoor is het, zeker in het begin, belangrijk dat er communicatie blijft tussen de Top en de bottom. Voor de bottom geldt: als iets als “foute pijn” aanvoelt is het dat vaak ook. Geef dat dan aan. Het betekent niet per se dat je gelijk helemaal los hoeft, wel dat de Top snel moet kijken of het probleem te verhelpen is, bijvoorbeeld door wat touwen te verplaatsen. Voortdurend opletten betekent ook dat je een ingebonden sub eigenlijk niet alleen kunt laten, ook niet voor even. Ok, bij sommige bondages kan “even” misschien wel, maar blijf dan tenminste binnen gehoorsafstand en zorg dat je binnen enkele seconden terug kan zijn.

De Top moet voortdurend opletten dat er geen problemen ontstaan met de bloedsomloop en zenuwen. Het eerste is een redelijk bekend verhaal. De bondage moet niet zó strak zitten, dat lichaamsdelen helemaal geen bloed krijgen. De één-vinger-regel (soms twee-vinger-regel) is daarbij een handig ezelsbruggetje maar geen eeuwigdurende waarheid. Deze regel houdt in dat een bondage te strak zit als je niet vrij makkelijk één a twee vingers tussen het touw en de huid kan steken. De meeste lichaamsdelen kunnen overigens een redelijke tijd zonder bloed zonder dat er schade optreedt (maar wees wel heel voorzichtig met geslachtsdelen, borsten[2] en hersenen). Desalniettemin komt het afsnijden van de bloedsomloop je spelplezier niet ten goed, en het blijft dus altijd verstandig om problemen met de bloedsomloop te voorkomen. Als lichaamsdelen (zoals handen, enkels) tijdens het spel veel kouder worden kan dat wijzen op problemen met de bloedsomloop. Ook kun je een “capillary refill test” doen. Je drukt dan even een nagel in en kijkt hoe lang het duurt voor de nagel zijn oorspronkelijke kleur weer heeft. Duurt dit langer dan een paar seconden en/of langer dan normaal, dan is de bloedsomloop verminderd. Bonderen in de elleboog of knieholte is vragen om problemen.

Minder bekend (helaas) is dat ook zenuwproblemen kunnen optreden tijdens bondage. Voor een deel veroorzaken deze namelijk dezelfde symptomen (tintelen of slapen) als problemen met de bloedsomloop, maar dat hoeft niet altijd. Ze kunnen zich ook voordoen zonder waarschuwing. Het is daarom verstandig om behalve de bloedsomloop ook regelmatig in de gaten te houden of de sub in mogelijk afgeknelde lichaamsdelen nog gevoel heeft en de lichaamsdelen nog kan bewegen  (samen vormt dit de CSM-test, Circulation, Sensation, Movement). Maar ook deze test geeft geen honderd procent garantie. De beweging van vingers wordt bijvoorbeeld grotendeels aangestuurd door spieren in de arm, boven de polsbondage dus[3]. Het is daarom belangrijk de tijd dat je iemand in een bondage laat zitten langzaam op te bouwen, zelfs als je al ervaring hebt, zodat je elkaars lichaam en gevoeligheden goed leert kennen.

Hoewel de kans op zenuwproblemen het grootst is bij suspension, kan het ook bij “gewone” bondages voorkomen. Twee voorbeelden: In de bovenarm lopen enkele belangrijke zenuwen dicht aan de oppervlakte, wat problemen kan geven bij bondages als de takate kote (een harnas waarbij de touwen over de bovenarmen lopen). Beschadiging van deze zenuwen kan onder andere leiden tot verminderd gevoel in en bewegingsproblemen met pols, hand en vingers. Ook kunnen problemen ontstaan met de bovenbeenzenuw (n. nervus femoralis)  in het been, niet alleen bij suspension, maar ook bij sterk voorover gebogen posities, waarbij o.a. gevoelloossheid in de knie kan ontstaan[4]. Zenuwbeschadigingen zijn gelukkig vaak tijdelijk. Als een zenuwprobleem niet binnen een paar dagen over is, ga dan naar een arts.

Ademhaling

Sommige bondages kunnen ademhalingsproblemen veroorzaken, doordat ze de mogelijkheid te ademen beperken. Een gag in combinatie met bondage kan dit probleem nog verergeren of versnellen. Dat betekent niet per se dat er een touw verkeerd zit. De positie van de sub op zich kan de ademhaling al bemoeilijken. De hog-tie is een bekend voorbeeld.  Dit fenomeen staat bekend als “Positional Asphyxia“, en eist zo nu en dan dodelijke slachtoffers. Ook dit is een reden om een vastgebonden sub continu goed in de gaten te houden en niet alleen te laten!  Een touw op de verkeerde plaats (bv. het middenrif) kan overigens ook een oorzaak zijn van ademhalingsproblemen. Ook een touw om de nek of voor de hals langs (zoals in het geval van een military hogtie en sommige hojojutsu bondages) kan de ademhaling (en/of bloedtoevoer naar de hersenen) belemmeren. Doe dit niet als je niet heel goed weet wat je doet.

Flauwvallen

Een van de meest voorkomende problemen bij bondage is flauwvallen. Soms na lange intense sessies, soms ook vlak na het inknopen. Op internet wordt vaak driftig gespeculeerd over de mogelijke oorzaken. De handen langdurig boven het hoofd binden lijkt in ieder geval een risicofactor te zijn, net als een te koude of warme omgeving, te weinig of teveel gegeten hebben, of vochttekort. Ook wordt hier en daar gespeculeerd dat de kniegewrichten “op slot”zetten bij het staan een rol zou kunnen spelen. Je kunt dat proberen te voorkomen door je benen ietsje te buigen als je lang moet staan. Maar in veel gevallen is er maar weinig met zekerheid te zeggen.

Flauwvallen hoeft op zichzelf niet gevaarlijk te zijn. Meestal komt iemand vrijwel gelijk weer bij. Leg je partner rustig op de grond en verwijder alle bondages. Komt je partner niet vrijwel gelijk bij, roep dan medische hulp in. Ook als je partner regelmatig flauwvalt, lijkt een bezoek aan de huisarts me wel verstandig.

Wat uiteraard belangrijk is, is dat je er op bent voorbereid dat het kan gebeuren. Zorg dus dat je weet wat je moet doen, hou je mes of schaar bij de hand, en gebruik eventueel paniekhaken. Zorg er bovendien voor dat je partner zich niet bezeert tijden het flauwvallen (ook al is flauwvallen meestal niet gevaarlijk, je hoofd stoten aan een scherp object is dat bijvoorbeeld wel).

Als het misgaat

De eerste keer dat pluu flauwviel schrok ik me wezenloos. Ik was blij dat ik haar niet had ingeknoopt en er een ervaren knoper bij was. Toen het later weer gebeurde in een sessie met mij was ik daardoor wel beter voorbereid, en toch was het eng. Gelukkig zijn we snel daarna weer gaan knopen. Ook toen pluu een (gelukkig tijdelijke) zenuwbeschadiging opliep was het behoorlijk schrikken. Voor de sub is het natuurlijk niet leuk, maar ook als Dom kun je je er behoorlijk rot en schuldig over voelen. Blijf praten, en wees ervan bewust dat het iedereen kan overkomen.

Verder lezen

Enkele bronnen die (uitvoerig) ingaan op veiliheidsaspecten van bondage:

Jimi Tatu – “Never assume” op zijn tutorial site
Jimi Tatu – “Safety with Rope” op zijn AdultRopeArt website
Jay Wiseman – Regarding Circulation, e-mail op AdultRopeArt@yahoogroups.com (te vinden in de files afdeling van onze yahoogroup)
Jay Wiseman – Erotic Bondage Handbook
Hans Meyer – Shibari Fumo Ryo
Susan Wright – “Healthy Breast Bondage” op Jimi Tatu’s AdultRopeArt website

Mailinglijsten waar geregeld over veiligheid wordt gediscusieerd:

AdultRopeArt
ShibariNetwork

Voetnoten

[1] Rijtje deels ontleend aan Jimi Tatu – “Safety with Rope” op AdultRopart
[2] Zie Susan Wright – “Healthy Breast Bondage” op Jimi Tatu’s AdultRopeArt website
[3] Zie: Jay Wiseman – Erotic Bondage Handbook, p.83
[4] Hier hebben we zelf ervaring mee. Na een lange sessie met een ebi-variant had pluu een paar dagen last van een gevoelloos plekje in haar knie.